Lyfjapróf
Almennar spurningar og svör varðandi lyfjapróf
Get ég eða mun ég vera prófuð/prófaður?
Ef þú ert skráður iðkandi í íþróttahreyfinguna og tilheyrir sérsambandi eða nefnd innan ÍSÍ og/eða Alþjóðaólympíuhreyfingarinnar, þá heyrir þú undir lyfjaeftirlit. Það þýðir að þú getur þurft, þegar þess er óskað, að undirgangast lyfjapróf hvar og hvenær sem er.
Hvernig er valið í lyfjapróf?
Til eru þrjár aðferðir til að velja í lyfjapróf:
-
Valið/dregið af handahófi
-
Sérstaklega valið (ekki handahófskennt)
-
Valin sæti fyrirfram (algengt t.d. í einstaklingsíþróttum)
Hvernig fer lyfjapróf fram?
Lyfjapróf hefst þegar íþróttamaður er boðaður í lyfjaprófið og því lýkur þegar lífsýnið (þvag og/eða blóð) er búið að innsigla. Íþróttamaðurinn er sá eini sem meðhöndlar sýnið í gegnum ferlið, skv. leiðbeiningum lyfjaeftirlitsaðila. Lyfjaeftirlitsaðili sér um að fylla út öll eyðublöð og kemur svo sýninu á þar til gerða rannsóknarstofu til greiningar.
Hvar eru sýnin rannsökuð?
Einungis rannsóknarstofur sérstaklega vottaðar af WADA (World Anti-Doping Agency) hafa leyfi til þess að greina sýni íþróttamanna. Engin slík rannsóknarstofa er hér á landi og því eru sýnin send erlendis. Lyfjaeftirlit Íslands sendir flest sýni sem stofnunin tekur til WADA rannsóknarstofunnar á Karolinska háskólasjúkrahúsinu í Stokkhólmi. Einnig er notast við WADA rannsóknarstofuna á Háskólasjúkrahúsinu í Osló. Algengur tími sem tekur að rannsaka sýnin er um 3-4 vikur. Íþróttamenn eru ekki sérstaklega látnir vita ef um neikvæða rannsóknarniðurstöðu er að ræða.
-
Lyfjaprófanir eru óhjákvæmilegur þáttur í lyfjaeftirliti og lyfjaeftirlit reiða sig á samvinnu við íþróttafólk svo að hægt sé að halda úti enn öflugra eftirliti.
-
Lyfjaeftirlit Íslands heyrir undir World Anti-Doping Agency (WADA) og er því skuldbundið til þess að lyfjaprófa einstaklinga eftir ákveðnu ferli og reglum.
-
Sýnatökur sem framkvæmdar eru af Lyfjaeftirliti Íslands eru í fullu samræmi við þá staðla sem gefnir hafa verið út af WADA.
-
Lyfjaprófunarferlið er hannað til þess að sýnatakan fari fram á öruggan hátt og sýnin séu meðhöndluð örugglega í gegnum allt ferlið.
-
Sýnatökuferli hefst þegar íþróttamaður er boðaður í lyfjapróf og lýkur þegar sýnið er sent til WADA-viðurkenndrar rannsóknarstofu.